17 Nisan 2011 Pazar

EKREM AKURGAL



1911 yılında annesinin ailesinin Filistin deki çiftliğinin bulunduğu Hayfa yakınlarındaki köyü Tulkarem'de doğdu.(Tulkarem aynı zamanda sonradan arkeoloji dünyasında büyük önem kazanacak antik Caesareia kentinin kalıntılarının bulunduğu yerdir.)
Osmanlı'nın Hersek vilayetine müftüler yetiştirmiş köklü bir aileden gelen babası başkentte doğmuş görünmesini yeğlediği için nüfusuna İstanbul yazdırmıştır.
O, 2 yaşındayken aile İstanbul'a dönmüş, bir süre Adapazarı'nın Akyazı ilçesindeki çiftliklerinde kalmışlardır.
6 yaşından itibaren halasının eski Hersek müftüsü olan ve Darülfünun'da Arap edebiyatı müderrisliği yapan kocası Cabizade Ali Fehmi Efendi'nin evinde kalmaya başlamış ve ilk eğitimini burada almıştır.
1931'de İstanbul Erkek Lisesi'ni bitirdi. Devlet sınavını kazanarak Almanya'da arkeoloji öğrenimi gördü.
1935 yılında Soyadı Kanunu çıkınca, babasının isteği üzerine, bir Sümer kralının adı olan ve Sümerce'de a-'baba, su' kur- 'ülke' ve gal-'büyük' kelimelerinin yanyana gelmesinden oluşan Akurgal soyadını aldı. A-KUR-GAL Türkçe'ye tercüme edilmek istenirse: "Büyük ülkenin babası" anlamına gelmektedir.
1957 yılında Ankara Üniversitesi[Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesinde ordinaryüs profesör oldu.
Fakültede dekanlık da yapan Akurgal, 1985'te emekliye ayrıldı.
Arkeolojik Çalışmaları
Ege'de Foça(Phokaia),Çandarlı(Pitane), Çeşme -Ildırı Erytrai ve Bayraklı (eski Smyrna) antik kentlerini ortaya çıkarmıştır.
Eski Yunan,Hitit Hatti ve eski Anadolu uygarlıkları üzerine çeşitli dillerde sayısız eseri yayınlanmıştır.
Akurgal, Avrupa'da yedi akademiye üyedir ve dünyadaki pek çok bilim kuruluşunun şeref üyesidir.
Bordeaux Üniversitesi (1961), Atina Üniversitesi (1988), Lecce Üniversitesi (1990), Anadolu Üniversitesi (1990) kendisine şeref Doktoru sanını vermişlerdir.
Princeton, Berlin, Pisa ve Viyana Üniversitesi'nde konuk profesör olarak görev aldı. Hitit,Frig,Urartu ve Genç Hitit sanatlarını da inceleyerek Anadolu arkeolojisi ve sanatı konusunda çok yönlü araştırmalar yapmıştır.
Akurgal, Türkiye'de arkeoloji bölümlerinde akademik olarak görev yapmış ve yapmakta olan birçok arkeoloğun hocasıdır. Bu yüzden "Hocaların Hocası" olarak anılır.
Akurgal, en önemli kazılarından olan İzmir Bayraklı Höyüğü olarak bilinen Eski İzmir kazısıyla anılıyor.
Akurgal, bugüne kadar çeşitli ödüllere değer görüldü ve adı İzmir Bayraklı'da bir caddeye verildi.
Ord. Prof. Akurgal,Ana Britannica Ansiklopedisi'nde yer alan bilgilere göre, Avrupa, Amerika ve dağılan Sovyetler Birliği'nde çeşitli konferanslar verdi.
Ekrem Akurgal, 1 Kasım 2002 yılında İzmir'de öldü. Ordinaryüs Prof. Ekrem Akurgal’ın 30 yılını verdiği Smyrna kazısına gömülme isteği, yerine getirilmedi.